.png)
Ik heb lang nagedacht over welke metafoor nou het beste past bij onze filters en manieren waarop we de wereld waarnemen. Ik ben uiteindelijk maar gaan schrijven en kwam uit bij…oogkleppen. Je weet wel van die dingen die ze voor de ogen van paarden doen zodat ze minder schrikken en gestrest zijn.
We hebben ze allemaal, oogkleppen. Vanaf de buitenkant zie je ze niet en toch zijn ze vaak behoorlijk aanwezig.
Ik heb ze ook, en soms zijn ze heel groot en soms wat kleiner. En ik bedoel niet dat ik oogkleppen opzet om dingen bewust niet te zien hoor, nee hoor helemaal niet…ok nou ja, soms dan… Het is alleen dat ik vaak niet weet dat ik oogkleppen op heb en dus veel dingen niet KAN zien.
Ik neem je even mee in mijn (iets filosofische) gedachtegang;
Een oogklep is een gedachte, een filter, een hulpmiddel om je te focussen op hetgeen waar je heen wil. Net als bij paarden. Althans, zo zijn ze bedoeld. Als bescherming tegen prikkels die je niet nodig hebt. Een paard loopt door net zolang totdat iemand verteld dat hij een andere kant op moet en wordt daar bij niet gehinderd door zaken in zijn ooghoeken waar hij stress van kan ondervinden of hem van zijn pad kunnen brengen. Hartstikke handig! Vooral degene die achterop zit in dit geval.
Voor ons ook hartstikke handig! We belopen onze route, we lopen net zolang tot iemand er iets over zegt en dan gaan we misschien een andere kant op. Zou je de oogkleppen niet op hebben, zou je misschien zien dat er nóg en andere weg is om heen te lopen, maar dat zien we niet. En logisch, als je niet ziet dat iets er is, dan kun je het ook niet weten en mis je het ook niet. Geen moeilijke keuzes, geen spijt, geen rotgevoel. Ook economisch voor het brein want dit kost minder energie.
Stel je voor dat we het paard niet vertellen waar hij heen moet en we zijn oogkleppen afdoen. Wat zou hij gaan doen? Waar komt hij terecht? Zal hij in orde zijn? Loopt hij überhaupt wel weg? Er is nu een mogelijkheid tot verandering en dat brengt onzekerheid met zich mee.
Een paard is een dier, en dat dier heeft net als alle dieren en mensen een hele sterke overlevingsdrang en instincten. Het paard zal zonder oogkleppen gaan lopen en de kansen gaan ontdekken waar hij op dat moment heen kan en wat er is om te overleven.
Het paard overleeft het wel.
'' We kunnen de hele wereld zien en volgen, maar alleen dat ene stukje dat op je scherm past''
Zoals ik al zei, mensen hebben ook oogkleppen op. Niet alleen voor de buitenwereld maar ook voor onze binnenwereld. Doen wat goed voor je is omdat het je zo geleerd is, of doen wat goed voor je is omdat je instinct het je zo verteld. Vaak volgen we de gebaande paden met oogkleppen voor onze eigen beleefwereld, met hopelijk als beloning acceptatie en dat we er bij mogen horen vanuit de omgeving. Wat de oogkleppen doorlaten is alles dat maakt dat je zeker goed terecht komt, dat je blijft leven en voedt wat voor jou van levensbelang is.
En we kunnen onze oogkleppen ook nooit helemaal afzetten.
Er zijn verschillende studies, met verschillende percentages over hoeveel we precies onbewust doen en denken. De laagste schatting zit boven de 95% dat ik weet, en naar ik weet is ongeveer 99,9%. 99,9% van wat wij doen (en laten) zijn onbewuste processen. Onze oogkleppen laten dus maar 0,1% door naar ons bewuste brein. Tuurlijk we kunnen de oogkleppen we iets verbreden door veel aan jezelf te werken, maar dan nog zal het niet verder komen dan een schamele 98%. En is het is maar net hoe jouw onbewuste processen werken waar jij met die 1 procent je aandacht op richt.
Focus jij je op positieve dingen of juist op negatieve dingen? Op overeenkomsten of verschillen? Op details of niet? Focus jij je op wat je denkt dat de ander verwacht, of op jezelf?
En zo werkt het overal in het leven.
Neem school: je kunt je niet op ieder kind zijn persoonlijke proces focussen, wel op het eindresultaat. We zien wat het kind doet, maar niet het volledige proces, hoe hij dat precies doet. Dat zien we pas als we de focus erop leggen.
Ook in de moderne wetenschap zijn er oogkleppen.
Vaak wordt er eerst een theorie bedacht; ‘Het zou weleens zo kunnen zijn dat paarden sneller lopen met oogkleppen’. Vervolgens is er een doelgericht onderzoek, vaak met een belang; ‘We gaan bewijs zoeken dat paarden sneller lopen met oogkleppen op’. En warempel, er is een hoop bewijs dat paarden sneller lopen met oogkleppen op! Superfijn om te weten als je een koets bezat en in de oude tijd een pakketjesbezorger was.
Maar wie had er nou eigenlijk de oogkleppen op vraag ik mij dan af? Het paard nu wel ja, maar nu ook de koetsier? Of de wetenschappers?
Het antwoord is volgens mij alle drie, de koetsier neemt wat hij krijgt voor waarheid aan. Er is hem een richting verteld en ziet de rest niet meer, en als het mis gaat kan hij zich mooi verstoppen achter en onderzoek. Veiligheid.
De onderzoekers hebben op hun beurt geen onderzoek gedaan naar de tegenargumenten. Die zijn weggelaten of er is niet actief naar gezocht. Het doel werd een oogklep. Zou er een onderzoek zijn dat zich zou richten op waarom oogkleppen niet werken dat zou de koetsier er wellicht heel anders over denken.
Je ziet alleen waar jij je aandacht op richt en wat jij belangrijk vindt, dus al had een tegenargument de wetenschappers in het gezicht geslagen, dan nog zouden ze deze waarschijnlijk niet mee nemen in het onderzoek.
Stel je voor dat de wetenschap zich enkel heeft gefocussed op het aantonen dat ADHD erfelijk is? Het zou de wereld op zijn kop zetten als blijkt dat een tegengesteld onderzoek het tegenovergestelde uitvind. Er zijn immers nog steeds geen genen gevonden die ADHD veroorzaken en toch roept website na website hoe erfelijk het wel niet is. Terwijl er inmiddels veel studies zijn die aantonen dat het niet in de genetica te vinden is.
En toch
Men ziet het niet, we hebben oogkleppen op. We doen het zo als het nu gaat en volgen wat er wordt verteld. Pas als we een muur tegenkomen en alles hebben geprobeerd om die muur plat te gooien, er over heen te klimmen, er omheen te lopen, af te branden of simpelweg te negeren beseffen we dat we een andere route moeten belopen. En dat is spannend, voor jou, voor mij, voor de koetsier, voor de zorgverzekeraar, voor de grote instanties die zien dat ze ook zaken kunnen doen terwijl ze voor de muur blijven staan. Dan blijven we maar staan met de oogkleppen op. Wat dat is veiliger. Zo bewegen we niet meer, zo staan we stil.
Wat ik wil zeggen is…
Wanneer je door je oogkleppen de wereld niet meer ziet zoals hij voor je kan zijn. Realiseer je dan dat je gewoon oogkleppen op hebt en kijk eens om je heen. Het is ok om ze op te hebben, ze zijn nuttig. Maar zet af en toe eens een andere op en verleg je aandacht naar die andere kant.
Ennuh…Net als het paard… Je overleeft het wel. Zolang je maar gaat lopen zal je er uiteindelijk beter van worden.
Ik ben in beweging gekomen en ben gaan schrijven, pas daarna kwam ik tot
de rest van dit verhaal. Ik legde nieuwe verbanden en ontdekte nieuwe gedachten en het lokte uit tot nakijken van kennis die ik dacht te hebben. Het brein werkt immers assiociatief en kan pas op nieuwe ideeen komen is er nieuwe input is.
Dus doe gek, have fun, doe iets wat je normaal nooit zou doen, just for the heck of it. Laat je schaamte varen en maak die
debiele uitspatting! Want in the end of the
day is het datgene wat je niet hebt gedaan waar je de meeste spijt van
krijgt.
Kom je ook in ‘beweging’ en kijken wat er achter jouw oogkleppen verborgen zit?
We ontmoeten je graag!
